Linetasarim JETFİKO

Yalova Kent Kent Konseyi Depremsellik ve Kentsel Dönüşüm Çalışma Grubu 5. Kez toplanarak bu zamana kadar yapılan çalışmaların çıktılarını ara rapor halinde kamuoyu ile paylaştı. Toplantı Kent Konseyi Başkanı İsmail Mutlu’nun bugüne kadar grup çalışmalarına katılım sağlayan ve görüşleri ile önemli katkılarda bulunan kurum temsilcilerine teşekkürü ile başladı.

Daha sonra Çalışma Grubu Başkanı Yalova Jeoloji Mühendisleri Odası Temsilcisi Osman Kendir ara raporu sunmak üzere söz aldı. Raporun sunumunda geçmiş depremlere vurgu yapan Kendir, Yalova’daki mevcut binaların ve zemin özelliklerinin durumunu ortaya koydu. Kentsel Dönüşümde Sosyal Kontrat Bakış açısının önemine vurgu yaptı.  Kendir, Kentsel Dönüşümün “daha fazla yeşil alan, daha fazla sosyal ve teknik altyapı, daha fazla donatı, sağlıklı ulaşım sistemi ve özellikle yaşanabilir kentler oluşturmak” olduğunu ifade etti. Ayrıca ara rapor sunumunda Kendir, Yalova Belediyesinin Kentsel Dönüşüm Çalışmaları, kentsel dönüşümün dünyadaki ve Türkiye’deki iyi ve kötü uygulama örnekleri, tarımsal arazilerin durumu ve bina kimlik kartı projesi hakkında katılımcılara bilgi verdi.

Daha sonra Yalova Belediyesi İmar İşleri Müdürü Ömür Bayar söz alarak Yalova Belediyesinin Kentsel Dönüşüm konusundaki güncel çalışmaları hakkında bilgi verdi. Bayar, Yalova Dönüşüm Stratejinin Belgesinin tamamlandığını, 3. Aşama olan Taslak Kentsel Tasarım aşamasına geçildiğini ve en kısa sürede bu aşamanın da tamamlanacağını ifade etti. Bu aşamadan sonra ise Kentsel Dönüşüm Yazılımı ile Dönüşüm ve Finansal Modellemelerin yapılacağını, ardından kentsel dönüşüm amaçlı sismik tehlike tabanlı yapısal risklerin belirleneceğini belirtti.

Dilek ve temenniler bölümünde ara raporun ilgili tüm taraflarla paylaşılması, bundan sonraki toplantılara daha geniş katılım sağlanması önerileri ile toplantı sona erdi. Tüm katılımcılar ile birlikte toplu fotoğraf çekimi yapıldı.

 

DEPREMSELLİK VE KENTSEL DÖNÜŞÜM ÇALIŞMA GRUBU

ARA RAPORU

(1 Ekim 2020 – 10 Mart 2021)

 

GİRİŞ

Bilindiği üzere ülkemiz deprem kuşağının üzerinde yer almaktadır. Tarihten bugüne kadar yaşanan birçok deprem felaketi ülkemizde binlerce insanın hayatını kaybetmesine milyarlarca dolar zarara neden olmuştur. Özellikle 17 Ağustos 1999 Marmara depremi etki alanı itibariyle Türkiye’nin son dönemdeki en büyük depremi olma özelliğindedir. Kocaeli, Sakarya, Yalova, Bolu, Bursa, Eskişehir, İstanbul olmak üzere yedi il depremden etkilenmiş, 17.479 kişi hayatını kaybetmiş, 43.953 kişi yaralanmış, arkasından 12 Ekim 1999 Bolu-Düzce depreminde ise 894 kişi ölmüş, 4.948 kişi yaralanmıştır (kaynak). Dolayısıyla 2.500’den fazla insanın hayatını kaybettiği, 4.472 insanın yaralandığı, 9.462 bina ve 727 işyerinin ağır hasar gördüğü Yalova (kaynak), 1999 depremini en acı şekilde tecrübe eden kentlerin başında gelmektedir.

Kentsel nüfus oranının kırsal nüfus oranının üzerinde olduğu bir kent olan Yalova’ da kıyı turizmi nedeniyle ikinci konutların dolu olduğu bir mevsimde meydana gelen bu afet ili olumsuz yönde çok etkilemiştir. Deprem afeti sebebiyle apartman bazında %38, konut ve işyerinin hasar gördüğünü; bina bazında ise bu oranın %50’lere çıktığı görülmüştür. Yalova’da 33.720 işyeri ve konutun muhtelif oranda zarara uğradığı (kaynak valilik) Yalova’da, depremin binalara ve kentleşmeye ekonomik olduğu kadar sosyal olarak da çok ciddi boyutlarda negatif etkileri olmuştur.

1999 Depreminden bu yana Yalova’da deprem başta olmak üzere doğal afetlere karşı alınan önlemler, deprem mevzuatına göre yapılan yeni binaların sağlamlığı ve afet sonrası kentin hazırlık kapasitesi görece 1999 öncesi ile kıyaslandığında arttırılmış durumdadır. Ancak olası bir deprem söz konusu olduğunda hala yapılanların ve önemlerin yeterli olmadığı görülmektedir. Zira Yalova’da 1999 yılı öncesinde yapılmış çok sayıda bina bulunmaktadır. Bu binalarda; elle karılmış beton, deniz kumu ve midye kabukları, düzensiz kolonlar ve mühendislik hizmetinden faydalanmadan yapılmış yapılar sebebiyle olası bir deprem felaketinde daha önce yaşananlardan farklı bir durum ortaya çıkmayacağı ortadadır. Yeni yapılan binalarda ise hazırlanan zemin etütlerinin denetim ve kontrolünün olmadığına dair önemli göstergeler bulunmaktadır.

Depremsellik ve depreme hazırlık konusunun dışında diğer önemli bir husus Yalova’nın göç alarak hızla büyümekte oluşu ve kentin genel yapısının değişen koşullar karşısında yeterli olmayışıdır.

Bu koşullarla birlikte ulaşım, çevre, sağlık, sosyal hayat, güvenlik vb. birçok alanda farklı sorunların ortaya çıktığı ve giderek büyüdüğü görülmektedir. En önemli konu insan hayatını ve ülkenin milli servetini ilgilendirdiğinden dolayı deprem olsa da kenti ilgilendiren bu hususlarla birlikte mevcut durum; Yalova’nın genelinin ilçeleri ile birlikte iyi bir biçimde, uzun vadeli öngörüleri de dikkate alarak yeniden planlanmasını gerektirmektedir.

Bu noktada devreye etkin ve etkili bir kentsel dönüşüm süreci girmektedir. Kentsel dönüşüm, ise artık ihtiyaçlara cevap vermeyen, sorunları artan ve en önemlisi deprem gerçeği ile karşı karşıya olan bir kentin ya da bir bölümünün sosyal, ekonomik, fiziki ve kültürel açıdan iyileştirilmesini ifade etmektedir. Bu çerçevede Yalova’nın da ihtiyacı olan şey, alanında uzman kişi ve kurumlarca kentin bütününü kapsayacak şekilde afet öncelikli, etkili bir kentsel dönüşüm planlaması ve uygulaması yapılmasıdır. Bu gerekçe ile Yalova Kent Konseyi öncülüğünde ilgili kurum ve kuruluşların temsilcilerinden oluşan “Depremsellik ve Kentsel Dönüşüm” Çalışma Gurubu 1 Ekim 2020 tarihinde kurulmuş ve bugüne kadar dört toplantı gerçekleştirmiştir. Raporda Çalışma Grubunun “Üyeleri, Amacı, Toplantı Konuları, Sonuçlar ve Öneriler olmak üzere dört bölüm yer almaktadır.

1. GRUP ÜYELERİ*

İsmail MUTLU Yalova Kent Konseyi Başkanı

Erkan ÇETİNTAŞ Yalova Kent Konseyi Genel Sekreteri

Pınar TOMA Yalova Kent Konseyi Genel Koordinatörü

Osman KENDİR Jeoloji Mühendisleri Odası Temsilcisi

Necat AKIN İl Özel İdare İmar ve Kentsel İyileştirme Müdür V.

Hüseyin UYGUN İnşaat Mühendisleri Odası Temsilcisi

Ömür BAYAR Yalova Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürü

Göktuğ ARDIÇ Yalova Belediyesi Kentsel Dönüşüm Sorumlusu

Büşra MISIRLI Yalova Belediyesi Kentsel Dönüşüm Ofisi

Serdar ÇAKIN İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü

Ünal AKILLIOĞLU Mimarlar Odası Temsilcisi

Hülya BAYRAKTAR Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Temsilcisi

Ergüder FALAY Şehir Plancıları Odası Temsilcisi

İrfan SAKİNCİ Tarım İl Müdür Yardımcısı V.

Filiz Kılınç Tarım İl Müd. Arazi Toplulaştırma ve Alt Yapı Şube Müdürü

Volkan TOPÇU Yalova Üniversitesi Çınarcık MYO Müdürü

Prof. Dr. Fahri APAYDIN Yalova Üniversitesi

Bilal NASER Çiftlikköy Belediyesi İmar Müdürü

Levent ÖZTÜRK Çınarcık Belediyesi İmar Müdürü

Pınar KURŞUN Çınarcık Belediyesi Şehir Plancısı

Rıdvan BAŞ Termal Belediyesi İmar Müdürü

Salih C.ÇALIŞKAN Armutlu Belediyesi Şehir ve Bölge Plancısı

Tuncay OKATAN Çınarcık Kent Konseyi Başkanı

Mahmut ÇINAR Subaşı Kent Konseyi Başkanı

Ali YURT Altınova Kent Konseyi Başkanı

* Depremsellik ve Kentsel Dönüşüm Çalışma Grubu, Kent Konseyi Başkanı İsmail MUTLU ve Jeoloji Mühendisleri Odası Temsilcisi Osman KENDİR başkanlığında toplanarak çalışmalarını yürütmektedir.

2. AMAÇ

Özellikle 1999 Marmara Depremi, güvenli konut ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Deprem, Yalova’nın hala önemli bir gerçeğidir. Depremlerin bir doğa olayı olarak ciddi afetlere dönüşmesi kentsel dönüşüm süreçlerinde depreme dayanıklı konutların yapılmasını önemli bir amaç haline getirmektedir. Bu noktada, Depremsellik ve Kentsel Dönüşüm Çalışma Grubumuzun temel amacı depreme dayanıklı bir kent planlaması için ilgili tarafları bir araya getirerek bir ortak akıl oluşturmak ve öneriler geliştirerek karar vericileri bilgilendirmektir. Ayrıca grup çalışması ile Yalova’daki değişen koşullara bağlı olarak kentin alt yapı ve benzeri değişen fiziki ihtiyaç ve özelliklerine uygun planlama ve öneriler geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Nihai aşamada Kentsel dönüşüm projelerinin oluşturulması ve kentsel alanların verimli bir biçimde kullanılması hususunda bir yol haritası ortaya koymak hedeflenmektedir.

3. TOPLANTI KONULARI

Depremsellik ve Kentsel Dönüşüm Çalışma Grubu tarafından 1 Ekim, 27 Ekim, 24 Aralık 2020 ve 21 Ocak 2021 tarihlerinde gerçekleştirilen toplam dört toplantıda görüşülen konular şunlardır:

1. DEPREMSELLİK (YALOVA JEOLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI TEMSİLCİ OSMAN KENDİR)

- Yeryüzü ve Depremler

- Türkiye’deki Deprem Kuşakları

- 17 Ağustos Depremi ve Sonuçları

- Yalova’nın Zemin ve Depreme Hazırlık Durumu

- Deprem öncesi ve sonrası yapılması gerekenler

- Depremsellik ve 1/50 binlik planların durumu

- Belediyelerde personel istihdamı ve kontrol ve denetimin arttırılması

- Yalova’daki toplanma alanlarının durumu

2. YALOVA BELEDİYESİ STRATEJİ BELGESİ (YALOVA BELEDİYESİ İMAR VE ŞEHİRCİLİK MÜDÜRÜ ÖMÜR BAYAR)

- Demografik ve Toplumsal Yapı (Çalışan nüfus, çalışan nüfusun sektörel dağılımı vb.)

- Fiziksel Yapı (Yapı analizleri, arazi kullanımı, yapı fonksiyonu, kat adedi, kent dokusu, yapım cinsi, taks ve kaks değerleri, iskan ve mülkiyet durumu, jeolojik durum vb.)

- Risk faktörleri (Jeolojik riskler, heyelan, eğim, mülkiyet problemleri, hasarlı yapılar vb.)

3. KENTSEL DÖNÜŞÜM ALANLARI (YALOVA BELEDİYESİ İMAR VE ŞEHİRCİLİK MÜDÜRÜ ÖMÜR BAYAR)

- Merkezin Kentsel Dönüşümü

- Bağlarbaşı Mahallesi

- İlçelerin Kentsel Dönüşümü

- Ada bazında kentsel dönüşüm

4. TARIM ARAZİLERİNİN DURUMU (YALOVA TARIM İL MÜDÜRLÜĞÜ HARİTA MÜHENDİSİ FİLİZ KILINÇ KOÇAL)

- Arazi varlığı

- Tarım alanlarının dağılımı

- Bitkisel üretim

- Yalova ili toprak kabiliyet sınıfları haritası

- Yalova ili 1/50.000 ölçekli Çevre Düzenleme Planı

- Tarım Bakanlığı “tarım bilgi sistemi”

5. KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN YASAL MEVZUATI (YALOVA İL ÖZEL İDARESİ İMAR VE KENTSEL İYİLEŞTİRME MÜDÜR VEKİLİ NECAT AKIN)

- Daha fazla yeşil alan

- Daha fazla sosyal ve teknik altyapı

- Daha fazla donatı

- Sağlıklı ulaşım

6. KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN FİNANSAL, TEKNİK, İDARİ, SOSYAL VE HUKUKİ BOYUTLARI (YALOVA İL ÖZEL İDARESİ İMAR VE KENTSEL İYİLEŞTİRME MÜDÜR VEKİLİ NECAT AKIN)

7. KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN DÜNYA VE TÜRKİYE’DEN İYİ VE KÖTÜ UYGULAMA ÖRNEKLERİ (YALOVA İL ÖZEL İDARESİ İMAR VE KENTSEL İYİLEŞTİRME MÜDÜR VEKİLİ NECAT AKIN)

- İyi Uygulama Örnekleri: İngiltere – Elephant Castle; İspanya - Barselona, Lübnan – Beyrut Kent Merkezi; Brezilya - Rio de Jenerio,; ABD – Atlanta; - Ankara – Dikmen Vadisi; Bursa - Emir Sultan; İstanbul - Beyoğlu Tarlabaşı

- Kötü Uygulama Örnekleri: Bursa- Doğanbey; Bursa – Nilüfer (Kötü Proje Örneği); Bursa – Ertuğrul Gazi

8. BİNA KİMLİK KARTI PROJESİ (YALOVA ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM GÖREVLİSİ PROF. DR. FAHRİ APAYDIN)

- Kentsel Dönüşüme pazarlama odaklı yaklaşım

- İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından binalara güvenlik karnesi verilecek olması

- Çevre ve Şehircilik Bakanlığının bina kimlik belgesi uygulamasını başlatacak olması

4. SONUÇ VE ÖNERİLER

Bu zamana kadar gerçekleştirilen toplantılar sonucu elde edilen çıktı ve öneriler doğrultusunda:

- Kentsel Dönüşüme detaylı bir planlama yapılarak, tüm ilçeler de dahil edilerek dönüşüm sürecine bütüncül bakılması

- Yalova İli’nin nüfusu ve yüzölçümü göz önüne alındığında Kentsel Dönüşümde örnek “PİLOT İL” olması için girişimlerde bulunulması

- Belediyelerin Kentsel Dönüşüm Starteji Belgesinin hazırlanması (Bilgi: Yalova Belediyesi 1. Aşamasını tamamlamış durumda)

- Yalova İli Deprem Master Planı yapılması ve Kentsel Dönüşüm Planları bu doğrultuda hazırlanması

- 1/50 bin ölçekli Çevre Düzeni Planının Depremsellik göz önünde tutularak yeniden hazırlanması

- Mikro Bölgeleme Jeolojik Etüt Raporlarının il genelinde ve bir an önce tamamlanması

- Özellikle Çiftlikköy ve Çınarcık ilçeleri olmak üzere tüm ilçelerde yapı stoklarının ortaya çıkarılması

- Özellikle Çınarcık ilçesindeki korozyon sorununun detaylı şekilde ele alınması

- Bağlarbaşı Mahallesi’nin kentsel dönüşümü sürecine sadece deprem ve çarpık kentleşme olarak değil sosyal yönü ile de bakılması

- Rezerv alanların oluşturulması (Bilgi: Yalova Belediyesi 500 dönümlük bir arazi için girişimde bulunmuş durumda)

- Gerek rezerv alanların gerekse yeni yapılaşma alanlarının yamaç arazilerde (dere yataklarına nazaran çok daha güvenli olan zeminlerde) yapılması

- Binaların risk derecelendirmelerinin yapılarak kentsel dönüşümün bu önceliğe uygun olarak yapılması (Yerinde dönüşümün sağlanması)

- Yalova’da her kurum tarafından sorumluluk alanlarında pilot bölge ya da mahalleler seçilerek simülasyon yöntemleri ile Hasar Öngörülebilirlik Analizleri yapılması

- Vatandaşın ve yüklenici firmaların olaya getirim olarak değil güvenlik olarak bakmalarının sağlanması, bu konuda kamuoyunda farkındalık oluşturulması

- Vatandaş ile iletişimin güçlendirilmesi

- 17 Ağustos 1999 depremi tecrübelerine dayanarak stadyum alanının yapılaşmadan uzak yeşil ve toplanma alanı olarak değerlendirilmesi, korunması

- Kamu, vatandaş ve yatırımcı bir araya getirilerek kamulaştırma yerine uzlaşma yaklaşımının benimsenmesi

- Yerel Yönetimlere bağlı belediye şirketleri kurularak kentsel dönüşüm sürecinin yönetilmesi

- Kentsel dönüşümün pazarlama odaklı yaklaşımla vatandaş için cazip hale getirilmesi

- Merkezi yönetimin yerel yönetimlere finansal olarak destek sağlaması

- Kentsel dönüşüm ve bina yapımına tüketici hakları açısından yaklaşılması

- Sigorta firmalarının bina yapımında sorumluluk altına girmesi, kontrolün bu firmalarca sağlanması

- Hak sahiplerinin dernekleşmesi için girişimlerde bulunulması

- Bölgelere ya da çalışma konularına göre alt komisyonların kurulması

- Mevcut çalışmaya daha geniş katılımın sağlanması ve çalışmanın sempozyum veya konferans ş