Linetasarim JETFİKO

Geçen haftaki köşe yazımda 14 mayıs milletvekili seçimlerinde kullanılan oyların sonuçlarına göre; Yalova’nın 5 ayrı ilçesinde önümüzdeki yıl mart ayında yapılacak olan yerel seçimlerde partiler arasındaki oy farkı ve bu sonuçlara göre partilerin hangi ilçede kaç belediye meclis üyesi çıkartabileceklerini yazmıştım. Bu haftaki köşe yazımda ise Yalova’nın 14 ayrı mahallesinde Yalova Belediye Başkanlığı ve Belediye Meclisi seçimlerinde oy kullanabilecek olanları belirledik.  

Yalova’nın 14 Mahallesi Sonuçları...

Bir başka ifadeyle; bu araştırmada sadece Yalova Belediye Başkanlığı ve Belediye Meclis seçimlerinde oy kullanabilecek 14 Mahallenin seçmenleri belirlenerek değerlendirilmiştir. Aşağıdaki araştırmaya göre çıkan tabloyu sizlerle paylaşarak aşağıdaki sonuca göre d’hond sistemiyle partilerin ilçelerde kaç belediye meclis üyesi çıkartabileceğini ve son 14 Mayıs 2023 seçimlerinde partilerin aldıkları oy ve oranlarını kaleme aldım.

CHP ve AK Partinin Dışında Meclis Üyesi Olmayacak....

Bilindiği gibi; Yerel seçimlerde Belediye meclis üyesi belirlenmesinde %10 çevre barajı uygulanmaktadır. Yerel seçimlerde belediye meclisine üye seçilebilmek için partilerin seçim çevresindeki toplam geçerli oyların %10’nun alması bir zorunluluk. Yalova Merkezde son seçimde 74. 616 olmuştur. Barajı geçen üçüncü parti ise 7587 oy alarak MHP olmasına karşın, 7587 oydan 7461 düşülmesi halinde kalan 126 oyla meclis üyesi çıkartamıyor. Bir partinin belediye meclis üyesi çıkartabilmesi için baraj düştükten birinci gelen partinin oyu 28'e bölünmesi gerekiyor ki, bu oranda en az 875 sayısıdır. 

Şimdi gelin Yalova İl Seçim Kurulunun verilerine göre Mart ayında ortaya çıkabilecek sonuçlara bir göz atarak 14 Mayıs Yalova merkez seçim sonuçlarına göre Yalova belediyesinde hangi partinin kaç meclis üyesi çıkartabileceğine bakalım.  Sonuçlara göz atmadan önce 2019 Seçimlerinde AKP’nin Cumhur ittifakıyla 28.183 oy aldığını, CHP’nin ise İYİ Partiyle birlikte 28.796 oy alarak belediye başkanlığını kazandığını, ayrıca DP 3683, SP ise 935 oy aldığını da hatırlatalım....

2023 Yalova                      2019 Yalova

Seçmen Sayısı: 88.782         82.964

Oy Kullanan:      76.452       65.048

Geçersiz Oy:      1.836          2322

Geçerli Oy:         74.616       62.726

2023 Yalova Merkez

AKP:      24516 (%32.8)

CHP       22134 (%29.7

MHP:    7587 (%10.1

İYİ:         6716 (%9.1)

YSP:       4917 (%6.7)

MP:       2452 (%3.4)

ZAFER:  1746 (%2.3)

YRP:       1339 (%1.8)

TİP:        790 (%1.3)

BBP.       552  (%0.7)

Diğer:    1867 (%2.1)

Toplam:  74.616

Şimdi, bu tabloya göre Yalova merkezde  toplam geçerli oy oranı 74616 olduğuna göre, her partiden belediye meclis seçimleri için 7461 oy düşürülerek Belediye Meclis üyesi dağılımı yapılacaktır.  D’hond sistemine göre, 3 Meclis üyesi kontenjan olmak üzere 28 Belediye meclis üyesinin seçileceği Yalova belediyesinde yukarıdaki sonuclara göre, birinci gelen partinin oyu,  önce 1, sonra 2, sonra 3, sonra 4, daha sonra 5-6-7 olmak üzere nihayetinde 28’e bölünecektir. Bu sonuca göre, Ak Parti 3+15, CHP 13 Belediye meclis üyesi çıkartacaktır.

CHP Sadece Memleket Partisi ile ittifak Yaparsa...

14 Mayıs Milletvekili seçimlerinde Memleket Partisinden Yalova Milletvekili adayı olan Ertan Şener, Yalova merkezde 2452 %3.4 oy almayı başarmıştı. AKP 24.516 %32.8,  CHP 22.134 %29.7 oy almıştı. CHP,  Ertan Şener’i Meclis listesinde ilk sıraya koyması ve Memleket Partisiyle ittifak yapması halinde yukarıdaki tablo da tam tersi olmakta. Böylesi bir durumda CHP belediye Başkanlığını kazanmasının yanında Meclis aritmetiği de değişerek, CHP 3+14 ; AKP ise 14 Belediye meclis üyesi çıkartabilecek.

Seçim Sonucunu Aday Faktörü Belirleyecek...

Yukarıdaki istatistiki veriler Yalova İl Seçim kurulundaki 14 Mayıs Milletvekili seçim sonuçlarına göre değerlendirilmiştir. Önümüzdeki yerel seçimlerde ise  seçmen tercihlerine etki edecek en önemli faktörlerden birisi partilerin gösterdiği “adaylar” olacaktır.  Seçmen, adayları değerlendirirken birkaç faktöre özellikle dikkat edecek. İlk olarak belediye başkan adayı üzerinde Yalova'da oluşan olumlu ya da olumsuz algıya bakacak. Aynı zamanda seçmen başkan adayının çevresini ve çalışma ekibini de değerlendirmeye dahil edecektir. 

Siyasal tercihlerin oluşmasında bu faktörlerin her biri farklı etkilere ve dönüştürücü güce sahiptir. Bu bakımdan yerel seçimler ile genel seçimler sonuçlarıyla değerlendirmek yanlış olacaktır. Bunun en somut örneklerini geçkiğmiz yıllarda Yalova'da bizzat yaşadık. DP Yakup Koçal'la Türkiye'de tek il başkanlığını kazanan il olurken, 2019 seçimlerinde de ; DP Taşköprü'de, SP Tavşanlı'da, MHP, Armutlu, Esenköy ve Teşvikiye'de hem belediye başkanlığını hemde belediye meclisinde çoğunluk sağladığını hatırlatmak isterim.