Linetasarim JETFİKO

19 Ağustos tarihi Yalova için oldukça önemli ve önemli olduğu kadar aynı zamanda bir dönüm noktasıdır.  Büyük Önder Atatürk, Yalova’ya ilk kez 19 Ağustos 1929 günü gelmiştir. Ve bir daha da son nefesine kadar ayrılmak istememiştir Yalova’dan. Atatürk’ün gelip geçtiği yada kısa bir süre kaldığı bir çok ilde, ilçelerde, Atatürk’ün o kente geldiği gün düzenlenen törenlerle coşkulu bir şekilde kutlanır.

Neden Yalova’da 19 Ağustos Gözardı Edilir?
Atatürk’ün bir kez gittiği illerde, ilçelerde resmi törenler düzenlenirken, çeşitli etkinlikler yapılırken, Atatürk’ün büyük önem verdiği bu kentte neden hiçbir etkinlik yapılmaz!.  Osmanlının sözde kurulduğu Yalova’da  kutlamalar için koskoca bir kent ikiye ayrılırken, kutlamalar yapılırken Atatürk’ün ilk kez geldiği 19 Ağustos’ta neden bu kentte hiçbir etkinlik yapılmaz? Yalova’nın dışında hangi ilde Büyük Önder Atatürk’ün 311 gün gelip de 273 gece konaklama yapmıştır? Hangi Kente “Burası Benim Kentim” demiştir. Hangi kentte üç ayrı Köşk yaptırıp, kendi parasıyla satın aldığı çiftlikleri millete bağışlamıştır..Hangi kentin bizzat imar planlarını hazırlattırıp, geleceğe taşımıştır. Bunları daha çoğaltabiliriz elbette…

Nerede Tatlı Su Atatürkçüleri…
Herkesten fazla Atatürkçü olduğunu iddia edenler, Atatürk’ün adını kullanıp bir sömürü aracı haline getirenler, Atatürk’ün bu kente yaptıklarını neden görmezden gelirler, nasıl böyle bir günü unutabilirler. Masalarında bulunan Türkiye’nin önemli gün ve haftaları kitapçığına bakarak, Sevgililer Günü, Enerji Tasarruf Günü, Ebeler Günü, Müzeler Günü, gibi bir çok konuda yazılı açıklamalar yaparak ahkâm kesenler neden Atatürk’ün Yalova’ya gelişi nedeniyle kıllarını kıpırdatmazlar. Neden hiçbir etkinlik yapmazlar?. Cevabı basit!. Çünkü masalarının üstünde açıklama yapmak için fırsat bekledikleri bu kitapçıkta Atatürk’ün Yalova’ya geldiği tarih yazmaz da ondan. Kim bilir bu yazıdan sonra hatırlarlar da birkaç kelam ederler artık…

Ve Atatürk İlk Kez Yalova’ya Geliyor..
19 Ağustos 1929 Pazartesi günü, Ertuğrul Yatı ile İstanbul’dan hareket eden Atatürk, saat 16.00’da Yalova’ya gelmiştir. Yanında İçişleri Bakanı Şükrü Kara, Özel Kalem Müdürü Tevfik, Başyaveri Rusuhi ile yakın arkadaşlarından Kılıç Ali ve Zühtü Bey’le birlikte kalabalık bir sağlık ekibiyle Gazi Yalova’dadır. Halkın coşkun tezahüratları arasında iskeleye çıkan Atatürk, yanındakilerle birlikte önce Kaplıcalara giderek burayı gezer ve buranın iyileştirilmesi ile ilgili talimatlarılar verir. Sonra Baltacı çiftliğine giderek buradaki göçmenlerin durumu ile ilgilendi. 20 Ağustos 1929'da tekrar Yalova’yı ziyaret eden Atatürk, 21 Ağustos’ta Yalova üzerinden Bursa’ya gitti. 29 Ağustos Cumartesi günü, Başbakan İsmet İnönü ile tekrar Yalova’ya geldi. Bundan sonra Yalova, artık Atatürk’ün yazlık çalışmalarını yaptığı, dinlendiği ve önemli kararlar aldığı bir yer oldu.

Yalova 1929’ da Nasıl Bir Yerdi
Büyük Önder Atatürk, 1929 yılında Yalova’ya geldiğinde, Yalova’da elektrik, telefon, telgraf, itfaiye ve polis teşkilâtı, hastane gibi sosyal tesisler, kurum ve kuruluşlar ya yoktu, yada son derece yetersizdi.  Kent içi yollar olması gereken gibi değil; merkezi çevre il, ilçe ve köylere bağlayan yollar yok denecek gibiydi.Yalova, Cumhuriyetin ilk yıllarında insanların yaşamak için tercih ettikleri bir yer değildi. Kent merkezi sazlık ve bataklık olarak adeta bir sivrisinek yatağıydı. Sıtma kol geziyordu. Neredeyse yüksek bölgelerdeki köylerin bile nüfusu Yalova merkezinden fazlaydı. Bu olumsuz durum, Atatürk’ün 1929 yılında Yalova’ya gelişine kadar devam etti. Atatürk buradaki durumu görünce, hemen bir Sıtma Mücadele Ekibi’ni Yalova’ya getirtti. Bu ekip ve vatandaşlar, tüm dere yataklarını temizleyerek çıkan toprak ve kumu, bataklık alanların doldurulmasında kullandılar. Sivrisinek yatakları ve bataklıklar kurutulunca, ilaç tedavisi de devam ettiği için, sıtma hastalığı giderek kontrol altına alınmaya başladı. Sonrasında Kent merkezinde harap binalar yıkılarak, bozuk ve dar yollar genişletildi..Seyr-i Sefain İdaresi, Yalova seferlerine tahsis üzere yeni ve süratli vapurlar alırken, vapur seferlerini de daha sık ve düzenli hale getirdi. 

Yalova’da 30 kişilik bir Polis Teşkilâtı, arozöz ve tulumbasıyla bir İtfaiye Teşkilâtı kuruldu. Yalova’da Posta ve Telgraf Merkezi yapılırken, yol kenarlarına telefon ve telgraf direkleri dikildi. Bir hükümet binası, bir belediye binası ve bir polis karakolu yapıldı. Yalova petrol lambaları ile aydınlanırken, elektrik santrali yapıldı, sokaklara elektrik direkleri dikildi ve elektrikle aydınlanma başladı.  Köy sandıkları ve bütçeleri tanzim olundu ve köyler merkeze telefonla bağlandı. Sağlıklı olamayan köy yerleri değiştirildi. 1929 yılında Yalova’da sadece 6 okul varken, bu sayı sadece 1932 yılına kadar 26’yı buldu. Bu günkü Donanma tesisleri olarak adlandırılan yerde, halk için bir Gazino ve Plaj yapıldı.Atatürk, bölge ve ülkemizde tarımın ve hayvancılığın gelişmesini, yetiştiricilikte modern tekniklerin kullanılmasını ve çiftçilerin bu tekniklerle tanıştırılmasını amaçlayarak Yalova’nın doğusundaki Millet Çiftliği (günümüzde Atatürk Bahçe kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü), batısındaki Baltacı Çiftliği’ni (günümüzde Atatürk Tarım İşletmesi Müdürlüğü) satın aldı ve bu çiftliklerin amaçları doğrultusunda kullanılmasına bizzat nezaret etti.

Yalova’yı Tekrar Yapılandırdı
Atatürk Yalova’yı keşfinden hemen sonra (5 gün), yaklaşık 400 kadar sanatkârı (Demirci, Elektrikçi, marangoz, duvarcı) Yalova’ya getirtir ve şehrin ihyası için seferber eder. Termal Kurşunlu Banyo’nun onarımını yaptırır. Yalova Termal yolu düzeltilir, Samanlı ve Yalova dereleri temizlettirilir. Yalova’nın ilk imar planı Atatürk’ün direktifiyle yapılır.Bundan sonraki dönemlerde toplam olarak Yalova’yı 13 kez günü birlik ziyaret etti. Kalıcı olarak toplam 27 kez gelişinde ise 311 gün 273 gece Yalova’da kaldı. Yalova Atatürk’ün yakın ilgisi ile hızla gelişirken, bir yandan da Atatürk, yerli-yabancı devlet adamlarını ve konuklarını Yalova’da ağırlar, devletin en önemli bir çok kararlarını da burada alırdı. Çok önem verdiği toplantılara Yalova’da hazırlandı.

Atatürk Termal Kaplıcalarının dünyaca ünlü bir merkez olması için hemen teşebbüse geçer. Kaplıcaları çalıştıran kişiden devralmak için Yalova’nın ileri gelenlerinden bir komisyon kurulur. Komisyon vasıtasıyla fiyat belirlenir. Fiyat belirlenirken eski işletmecinin mağdur olmamasına özen gösterilir ve kaplıcaları çalıştıran kişiye gerekli ödeme yapılır. Termal’in onarım ve ihyası için yetkili olarak Seyr-i Sefain Genel Müdürü Sadullah Güney atanır. Kısa sürede orman yolları açılır. Kaplıcalara yeni sıcak ve soğuk su boruları döşenir. Yeni su depoları yapılır. Termal Yalova arası yol düzenlenerek yolun iki tarafına çınar ağaçları dikilir. Termal Otel yapılır ve kaplıca suların yararlı olabileceği hastalıklar araştırılır. ve Termal Dünyaca tanınmaya böylece başlanır...

19 Ağustos Unutulur Mu?
Yalova ve bölgesine büyük önem vermiş, ülke çapında Yalova’nın tanıtımına ve gelişmesine önemli katkılar sağlayan Atatürk, Yalova’yı Yalova yapmakla kalmamış: Cumhuriyetin kurumsallaşmasında en önemli kararları da yine bu çok sevdiği bu kentte almıştır. Atatürk’ün çok sevdiği bu kentin insanları, yöneticileri olarak 19 Ağustos’u unutmak sizce bir unutkanlık mıdır?