Linetasarim JETFİKO

Belediye Şirketleri Yönetimi

25 Haziran 2019 Salı 00:50:14

Ak Partinin bazı Büyükşehir ve il Belediyelerini kaybetmesi üzerine  Belediye şirketlerinin yöneticilerinin,  belediye meclisi üyeleri tarafından belirlenmesi gündeme geldi.  Bu konunun ilk kez gündeme gelmesi ise Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ın   Belediye Meclisi oturumunda, Ak Parti Belediye meclis grubunun verdiği önerge ile gerçekleşti.  Verilen önergede Belediye şirketlerinin temsil edilmesi yetkisinin  Belediye Meclisine verilmesine yönelikti. 

Önerge Rededilince, Genelge Gündemde…

Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş, Belediye meclisinde bu önergenin meclis gündemine alınması yönündeki talebi red etmişti. Bu yöndeki önergenin Belediye meclis gündemine alınmayarak veto edilmesi üzerine tartışmalarda alevlenmişti.  Meclislerde. azınlıkta bulunan Belediye Başkanlarının bu yöndeki önergelerin ardı ardına red edilmesi sonrasında, Ticaret Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığına başvurarak " Belediye iştiraki şirketlerde, yönetim kurulu veya müdürler kurulunda belediye tüzel kişiliğini temsil etmek üzere yetkilendirilen gerçek kişilerin değiştirilmesine yönelik tescil taleplerinde ve yine pay sahibi belediyeyi temsilen şirketlerin genel kuruluna katılacak temsilcilerin belirlenmesinde, belediyedeki hangi organın (belediye başkanı, belediye encümeni, belediye meclisi) kararının aranması gerektiği hususunda tereddüte düşüldüğü anlaşılmıştır” şeklindeki yazıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü’nden görüş istedi.

Ardından, Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Müdürlüğü, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan gelen “Belediye şirketlerine yönetici atama yetkisi belediye meclisindedir” şeklindeki mütaalayı tüm ticaret sicili müdürlüklerine gönderdi. Tüm illere gönderilen bu genelgeyle, Başkanlık, Muhalefet Partisinde, meclis ise İktidar partisinde olması halinde Meclis çoğunluğunu elinde bulunduran Partiler, belediyelerde daha çok söz sahibi olacaktır.

Yalova’daki  Belediye İştirakleri...

5393 sayılı Belediyeler Kanunu’nun 37. maddesinde belirtilen, “Belediye başkanı, belediye idaresinin başı ve belediye tüzel kişiliğinin temsilcisidir” hükmüne göre, belediye şirketlerinde atamaları, seçilmiş belediye başkanları yaparken, Ticaret Bakanlığı’nın  yayımladığı genelge ile bu yetki belediye meclislerine verilmiş oldu. Bilindiği gibi, Taşeron işçilerin belediye şirketlerinde çalıştırılmasının zorunlu hale gelmesi nedeniyle tüm belediyelerde Belediye şirketleri kuruldu. Bazı ilçe belediyelerinde bu şirketlerin sayısı birden fazla.  Örneğin Yalova belediyesinde, Yabeltaş, Hizmet A.Ş ve Yabedaş adında üç ayrı şirket bulunmakta.  Bir başka ifadeyle, Belediye birliklerinde olduğu gibi, Belediye şirketlerinde de Belediye meclis üyelerinin yönetimde söz ve karar hakkı gündeme gelmiştir.

Belediye Meclislerinde Partilerin Durumu..

Ak partinin Yalova’da 4 Belediyeyi kazanmasına karşın 8 Belediye’de Meclis üstünlüğü bulunuyor. CHP Yalova’da 4 Belediyeyi kazanmasına karşın 4 Belediyede Meclis üstünlüğüne sahip olurken, MHP 3 Belediyeyi kazanmasına karşın 1 Belediyede, DP ise 1 Belediye kazanmasına karşın 1 Belediyede meclis üstünlüğüne sahip. SP ise,1 Belediye kazanmasına karşın, hiç bir belediye meclisinde üstünlüğü yoktur.  AK Parti, İl genelinde; Yalova, Altınova, Armutlu, Çiftlikköy, Termal, Kadıköy,  Tavşanlı, Esenköy olmak üzere, 8 Belediyede Meclis üstünlüğünü sahip. CHP  ise, Çınarcık,  Kaytazdere,  Subaşı, ve Koru belediyeleri olmak üzere 4 belediyede meclis çoğunluğuna sahip olurken,, MHP, Teşvikiye’de,  DP ise Taşköprü Belediyesinde meclis üstünlüğünü koruyor.

Belediye Başkanı ve Meclis Üyeleri Belediye Şirketlerinde Görev Alabilir Mi?

Son dönemde Yalova Belediyesinde 5 yıl süre ile Yalova Belediye Meclisinde görev yapmamdan dolayı 5393 Sayılı Belediye Kanunu birkaç kez okumak zorunda kaldığımızdan kafalardaki soru işaretlerini de dile getirelim.  Belediye başkanı, belediye idaresinin başı ve belediye tüzel kişiliğinin temsilcisidir. Belediye meclisi ise belediyenin karar organıdır.  Öncelikle belirtmek gerekir ki, belediye başkanı ve meclis üyelerinin, görev yaptıkları belediyelerin ortağı olduğu şirketlerde yönetim organı üyeliğine (anonim şirketlerde yönetim kurulu üyeliğine/limited şirketlerde müdürlüğe) seçilebileceğine ilişkin mevzuatta açık bir düzenleme yoktur. Ancak, söz konusu kişilerin hem bu görevleri, hem de belediye şirketinde yöneticilik yapmasını engelleyen bir yasaklama da mevcut değildir.

5393 Sayılı Belediye Kanunu, Meclis Üyesine Kısıtlama Getiriyor…

5393 sayılı Belediye Kanununun 28. maddesinde; “Belediye başkanı görevi süresince ve görevinin sona ermesinden itibaren iki yıl süreyle, Belediye meclis üyeleri ise görevleri süresince ve görevlerinin sona ermesinden itibaren bir yıl süreyle, belediye ve bağlı kuruluşlarına karşı doğrudan doğruya veya dolaylı olarak taahhüde giremez, komisyonculuk ve temsilcilik yapamaz.” denilmektedir.

Belediye Başkanının, Belediye Şirketlerinin Yönetiminde Yer Alması Zorunlu mudur?

 Kamuoyunda belediye başkanlarının, belediye idaresinin başı olması nedeniyle, belediye şirketlerinin de yönetim kurulu başkanı olduğu/olması gerektiği şeklinde yanlış bir kanı vardır. Ancak, mevzuatta böyle bir zorunluluk bulunmamaktadır. Belediye şirketlerinin, belediye tüzel kişiliğinden ayrı bir tüzel kişiliğinin bulunduğu dikkate alındığında, belediye başkanlarının belediye şirketlerinin yönetiminde mutlaka yer alması ve/veya anılan şirketlerin yönetim kurulu başkanı olması zorunlu değildir. Bu kapsamda, takdir hakkı çerçevesinde belediye başkanları, mevcut şirketlerinin hiçbirinin yönetiminde görev almayabileceği gibi, hepsinin ya da bir veya birkaçının yönetiminde de görev alabilir. (bkz. kamu işçileri)

Belediye Şirketlerinde Meclis Üyelerinin Huzur Hakkı…

Belediye başkanı ve meclis üyelerinin, belediye şirketlerinin yönetiminde yer alması zorunlu değildir.  Belediye başkanı ve meclis üyeleri, belediyenin doğrudan ya da dolaylı ortağı olduğu bir ya da birden fazla şirkette yönetim organı üyesi olarak görev yapabilirler.  Belediye şirketlerinde görev alan belediye başkanı ve meclis üyelerine, ifa ettikleri yönetim organı üyeliği için huzur hakkı ödemesi yapılabilir. Birden fazla şirkette görevli olunması halinde ise her bir görev için ayrı ayrı olmak üzere huzur hakkı ödemesi yapılabilir. Ancak aynı günde, birden fazla  gerçekleşen toplantılar için o günün huzur hakkı ödenir. -