Linetasarim JETFİKO

Sizleri bu köşe yazımda görüntüler eşliğinde Bir zamanların Cumartesi Köylü Pazarına götürmek istiyorum. Aşağıda bulunan görüntüler ise uzun yıllar Karamürsel ABD üssünde görevli olup Yalova’da yaşayan Jim Stokes,  Bill Sandifer ve  1959 Yalova doğumlu olup, ABD’de yaşayan Nina Pruitt Thomas’ın ailesine aittir. Onlardan aldığım özel izinle bu görüntüler eşliğinde kalame aldığım bir zamanlar’ın Cumartesi köylü pazarını okuyacaksınız.

Yıllar önce Marmara bölgesinde Yalova’nın Cumartesi Köylü Pazarı o kadar ün yapmıştı ki;  dillere destandı. Adalardan vapura binerek Yalova’ya sadece Yalova köylülerinin ürettiği ürünleri almak için gelen olurdu. O yıllarda Yalova’nın Cumartesi Pazarının adı "Köylü" pazarıydı.

Yalova’ın neredeyse bütün köylüleri Cumartesi pazarında buluşur, öğleden sonra ise sattıkları mallarının karşılığında elde ettikleri kazancını kuyumcu dükkanlarına gider, yatırımlarını altına yada evlenme çağına gelen çocuklarına, kızlarına çeyizlik malzemesi alırdı.  Köylü pazarı o yıllarda o nedenle Yalova için çok önemliydi. Yalova’nın bütün esnafı Cumartesi gününü iple çekerdi. Çünkü Cumartesi demek Yalova için alışveriş günü demekti.

Cumartesi Köylü Pazarı Buluşma Mekânıydı...

Köylü Pazarının bir başka amacı daha vardı. Komşu köylerdeki sevgililer burada bir araya gelirdi. Cumartesi günü anneler evlilik çağındaki kızını,  pazara getirerek görücülerle burada görüşür, burada baş göz ederdi. Köylü Pazarı yıllar önce birer panayır gibiydi. Alışverişten çok, dostluklar pekişir, hal hatır sorulur, üretici ile tüketici arasında sıkı dostluklar kurulurdu. Üretici ne sattığını, tüketici de ne yediğini bilirdi bir zamanların Yalova Köylü Pazarında. 

Zaten, Cumartesi Pazarını bugünlere kadar getiren, taşıyan tek gerçek Yalova’nın köylüleri olmuştur. Köylü Pazarı denilmesinin ardında yatan gerçek de budur. Adalardan, Kartal’dan Cumartesi Köylü Pazarına sırf bu nedenle gelinirdi.  Köylü pazarcılar ile tezgahtaki ürün arasında duygusal bir bağ oluşurdu. Çünkü, Alın terini satardı köylü bu tezgahta. Samimiyet ve dürüstlük en önemli sermaye idi Cumartesi Pazarının Köylü tezgâhlarında…

Köylü Pazarı Yerini Cumartesi Pazarına Bırakınca Zaten Bitmişti...

Cumartesi Pazarını bugünlere kadar getiren, taşıyan tek gerçek Yalova’nın köylüleri olmuştur. Köylü Pazarı denilmesinin ardında yatan gerçek de budur. Adalardan, Kartal’dan Cumartesi Köylü Pazarına sırf bu nedenle gelinirdi yıllar önce. Yıllar önce, Köylü pazarcılar ile tezgâhtaki ürün arasında duygusal bir bağ oluşurdu.

Çünkü, Alın terini satardı köylü bu tezgahta. Samimiyet ve dürüstlük en önemli sermaye idi Cumartesi Pazarının Köylü tezgâhlarında Gelinen noktada ise Yalova’nın yerli köylü üreticilerinin sayıları çeşitli nedenlerden dolayı azalmış yada iteklenerek bir kenara ötelenmiştir.

Köylü Pazarımız Bir Markaydı...

Yalova’da yıllar önce, sabahın ilk ışıklarında Yalova’nın tüm pazarcı  köylüleri Cumartesi Pazarında bir araya gelerek  Köylü pazarını  panayıra dönüştürürdü. Buralarda Alışverişten çok, dostluklar pekişir, hal hatır sorulurdu. Elma’nın dalından kopartılıp, doğrudan satıldığı bir yerdi Köylü Pazarı. Kurtköy’lü Osman’ın, Kılıç köylü Mehmet’in, Samanlı köylü Ayşe’nin, Elmalık köylü Fatma’nın buluşup dertleştikleri bir buluşma merkeziydi adeta Yalova’nın Köylü Pazarı.Köylü  pazarı deyip geçmeyin. Burada sadece Pazar değil, en büyük dostlukların kurulurdu, kimi zaman ise, en büyük aşkların filizlendiği bir yer olurdu Cumartesi Köylü Pazarı.

Köylü pazarının yerini alan Cumartesi Pazarı her ne kadar biz istemesek de yakın bir zamanda, özüne uygun olmaması nedeniyle de yok olmaya yüz tutacaktır. Çünkü üreticinin olmadığı, köylünün bulunmadığı bir pazaryerinde "Pazardan" söz etmek de pek mümkün olmasa gerek…