Linetasarim JETFİKO

Yalova’da 2024 yerel seçimlerin ardından, siyasi partilerin kongreleri de yaklaştıkça siyasi tartışmalarda 2025 yılına taşındı. Özellikle tartışmaların iktidar partisinde yoğunlaştığı görülüyor. AK Parti’de tartışmalar kongre öncesinde alevlendi. Tartışmaların nedeni ise AK Partinin Yalova’da oy ve belediye başkanlıklarının kaybettiği yönünde. Bu nedenlede başta AK Parti il Başkanı Umut Güçlü ve Milletvekilleri eleştirilmekte. Oysa; AK Parti ülke genelinde oy kaybı yaşarken, AK Parti Yalova teşkilatı son 5 yıldan buyana partisine kıyasla oy oranını arttırıyor.

Yanılgı şu; Partilerin başarılı olup olmadığı belediye başkanlıkların kaybedilmesine bağlanıyor. Oysa bir partinin başarılı olup olmadığı belediye başkanlık seçimlerinde başkanın aldığı oya değil, partinin il genelinde aldığı oy oranıyla ölçülür. Partilerin ülke genelindeki oy miktarı ve oranını gösteren, yani referandum özelliği taşıyan, daha doğrusu milletvekili seçimleri ile kıyaslanacak seçim sonuçları, İl Genel Meclisi seçim sonuçlarıdır.

Bu işte bir terslik var dedik ya! AK Parti son yapılan 31 Mart 2024 seçimlerinde ülke genelinde İl Genel Meclisinde %32 oy alırken Yalova’da il genelinde %37 oy aldı. Partisinden %5 oy fazla oy alan İl Başkanı Umut Güçlü başarısız görülerek istifaya davet edilirken, Genel Başkana da övgüler yağdırılıyor.  Böyle bir durum CHP’de yaşanmış olsaydı, ülke ortalamasının üstünde oy olan il başkanları, milletvekilleri toplanıp. CHP Genel Başkanın istifasını isterdi. Dedim ya bu işte bir terslik var diye...

Tartışmaların bir diğer odak noktası Yalova Belediye Başkanlığı seçimlerinin kaybedilmesi.  Zaten son 5 seçimde AKP Yalova Belediye Başkanlık seçimlerini hiç kazanmadı ki. Bir belediye başkan adayı seçimleri kazanamadı yada oy kaybetti diye partinin İl Başkanı istifaya davet edilir mi ? Bu durumda  CHP, 2019 seçimlerinde Yalova’da aldığı oy oranının çok altında oy alarak Belediye Başkanlık seçimini kazandı ama çok oy kaybetti. Peki bu durumda oy kaybedildi diye CHP İl Başkanı Erdem Doğancı başarısız görülüp istifası mı istenecek?

Elbette, Belediye seçimlerinde partinin oy oranı düştü diye, bir partinin il başkanının istifaya davet etmek vicdanlı bir tutum değildir. Yerel seçim sonuçları gelecekte yapılacak milletvekili seçim sonuçları için yanıltıcıdır. Burada adayın kişiliği, ilişkileri, özelliği ve elbette çevresindeki ekibi etkilidir. Başkan adayının performansı, yakın çevresi ve kurduğu ekibi seçim sonucunu belirleyen önemli etkenler olmaktadır. Bunun örnekleri Yalova’da defalarca yaşanmıştır.  Son olarak Taşköprü Beldesinde bu görülmüştür. Son seçimde %0.1 oy alan DP, Taşköprü'de belediye başkanlığını %48 oyla kazanmıştır. Yerel seçimlerde, seçmenler adaya oy verirken, partileri ikinci planda tutarlar.  İl Genel Meclisinde ise doğrudan parti tercihi yaşanmaktadır.

Kaldıki; bir partinin il başkanı yada milletvekilleri sadece bir seçim çevresinden değil, İl genelinden sorumludur. Bir partinin il başkanının yada milletvekillerinin başarılı olup olmadığına bakmak için partisinin ülke ortalamasında aldığı oy oranına bakmak gerekir. Şimdi yıllara göre Türkiye geneli ve Yalova İl Genel Meclis Seçim sonuçlarına bakalım.

YIL      PARTİ   TÜRKİYE    YALOVA

2019   AKP      %42.7       %42.4

2019   CHP       %28.6       %33.4 

2023   AKP      %35.5        %34.3

2023  CHP        %25.3       %28.8 

2024   AKP       %32.4      %37.4

2024  CHP        %34.5       %41.1

2019 seçimlerinden sonra yapılan 3 seçimin İl Genel Meclis sonuçlarına baktığımızda CHP’nin Yalova’daki başarı oranı giderek artmaktadır. Çünkü her seçimde ülke ortalamasının üzerinde oy almaktadır. Ancak ilginç olan istifası istenen Ak Parti Yalova il teşkilatının başarı grafiği de yükselmiş ve son seçimlerde partisine göre oy oranını %5 arttırmıştır. Yani görüleceği gibi, bir başarısızlık varsa bu yerelden değil genelden kaynaklanmaktadır.

Son 2024 İl Genel Meclisi Seçimlerinde CHP 61.893, AKP ise, 55.861 oy almıştır.  Yukarıda İl genelindeki son seçim sonuçlarına göre, olası yapılacak olan erken bir seçimde CHP’nin 2 Milletvekili kazanacağı aşikardır. .Ancak, bir başka gerçekte; AK Parti ülke genelinde oy kaybı yaşarken buna paralel olarak da bunun yansımaları şüphesiz Yalova’da da yaşanmıştır. Ancak, AKP'nin kaybı, Yalova’da kısmen yaşanmıştır. Belediyeler kaybedilmiş olsada oy oranı olarak baktığımızda AKP, Yalova, 81 il içinde %37 oy oranıyla en başarılı iller arasında yer almaktadır.

Bu işte bir terslik var dedik ya! Yukarıdaki tabloda da görüleceği gibi, 2024 İl Genel Meclisi seçimlerinde CHP, AKP’ye fark atmasına karşın İl Genel Meclisinde azınlıkta olan bir partidir.  Başarısız olduğu öne sürülen Ak Parti Yalova İl Genel Meclisinde 11,  CHP'nin ise 7 İl Genel Meclisi bulunmaktadır.  AK Parti Yalova’nın 43 köyünden, 28 köyde birinci parti çıkarken, CHP ise 11 köyde birinci parti olabildi. Yalova’da 14 belediyede görev yapan toplam 160 Belediye Meclis üyesinden AKP, 73 belediye meclis üyesi kazanırken, CHP ise 8 belediye kazanmasına karşın 68 belediye meclis üyesi çıkartabilmiştir.

Velhasıl; Yukarıdaki rakamlar ve istatistik verileri bunu göstermektedir. Bana göre, Ak Parti başarılımıdır? derseniz; felaket üstüne felaket yaşayan, işsizliğin yükseldiği, alım gücünün ise giderek düştüğü, yoksullaşma ve yoksunluğun giderek kurumsalaştığı, adalet ve demokrasi vurgusunun yakıcı bir şekilde hissedildiği bir ortamda, Ak Parti herşeye rağmen bu kadar yüksek oranda oy alabiliyorsa şüphesiz ki, başarılıdır. Ki, Yalova ise +5 çok daha fazla başarılıdır....