Linetasarim JETFİKO

AK Parti Genel Başkanvekili ve İstanbul Milletvekili Prof. Dr. Numan Kurtulmuş, geçtiğimiz günlerde; Yalova Halk Eğitim Merkezi Konferans Salonu’nda gerçekleşen AK Parti Yalova Genişletilmiş İl Danışma Meclisi toplantısında 2023 Milletvekili seçimlerinde Yalova’da 3 Milletvekili çıkartılacağını öne sürerek, Yalova’da Ak Partinin 36 bin üyesi olduğunu söyledi. Oysa; TÜİK verilerine göre Yalova’da toplam 182 Bin seçmen bulunuyor. Bir başka ifadeyle; Sayın Kurtulmuş’un söylemine göre Yalova’daki tüm seçmenlerin %20’si AK Parti üyesi. Peki bu durumda nasıl oluyor da; 13 Belediyesi bulunan Yalova’da Ak Parti sadece 5 Belediye başkanlığını kazanabiliyor. Üstelik, son 15 yıldan buyana Yalova Belediyesini de kazanamıyor? 

Yalova’da  3-0 Olur Mu?
AK Parti Genel Başkanvekili ve İstanbul Milletvekili Prof. Dr. Numan Kurtulmuş’un Yalova’da yaptığı konuşmada Milletvekili seçimlerinde Yalova’da 3-0 yapacağını vurguladı. Peki bu mümkün mü?. Dar Bölge Seçim Sistemiyle evet. Hatırlarsınız bir önceki köşe yazımda “ Yalova’nın Potansiyel Adayları” başlıklı köşe yazımda Dar Bölge Seçim Sistemiyle herhangi bir partinin Yalova’da 3-0 yapmasının mümkün olabileceğini vurgulamış ve bu konuya ilişkin ayrıntılı yazımı ilerleyen günlerde yazacağımı belirtmiştim. Bu köşe yazımda Ak Partinin yapacağı bir değişiklikle gündeme gelen Dar Bölge Seçim Sisteminin Yalova’ya uyarlanmasını ve bu sistemin neler getirebileceğini kaleme almak istiyorum.

Dar Bölge Seçim Sistemi Nedir?
Dar bölge sistemi, ülkenin parlamentodaki sandalye sayısı kadar bölgeye bölünmesi ve her bölgeden bir adayın seçilmesi esasına dayanan seçim sistemidir. Bu sistemle yapılan seçimde her bölgeden en yüksek oyu alan aday seçilmiş olur. Örnek vermek gerekirse; Yalova’dan 3 Milletvekili seçileceği için Yalova 3 ayrı bölgeye ayrılacak ve buralarda en fazla oy alan parti Milletvekili çıkartacaktır. Dar bölge sisteminde genel ülke barajı olmasa dahi bölgelerin içerisinde partilerin oy oranına göre bir baraj oluşacağı için küçük partilerin milletvekili çıkarma olanakları oldukça azalacaktır. Çünkü bu sistem, özü itibariyle çoğulcu değil, çoğunlukçu bir sistemdir. Her seçim bölgesinde 1 oy daha fazla alan bölgedeki milletvekillerini kazanır.

Dar Bölge Sisteminde Bölgeler Nasıl Belirlenir?
Dar bölge sisteminde en çetrefilli konu ise seçim bölgelerinin kim tarafından hangi yöntemle belirlenecek olması. Bölgeleri oluştururken birleştirilen belde ve ilçelerin birbirine sınırı olması ön şart olarak öngörülüyor. Diğer bir konu ise bölgelerin seçmen sayısının ise birbirlerine yakın olması öngörülüyor.Böylesi bir sistem, seçmenleri genellikle iki partiye yönlendirir. Amerika örneğinde olduğu gibi bu sistemde genellikle tek parti iktidarı ve tek bir muhalefet partisi çıkar.  Dar bölge sisteminin ülkemiz açısından uygulanabilir bir sistem olmadığıda görülüyor.  Bunun nedenine gelince; Bölgesel örgütlenmeler özellikle G. Doğu’da HDP’nin dışında başka bir partinin Milletvekili çıkartması söz konusu olmayacak. Bu durum diğer bölgeler içinde sözkonusudur. Örneğin bu sistem iktidar yada muhalefet partisinin bazı bölgelerde milletvekili çıkartamamasını da beraberinde getirecektir.

Yalova’da Seçim Bölgesi Nasıl Belirlenecek?
Böylesi bir seçim senaryosuna göre: Dar Bölge Seçim sistemiyle önümüzdeki 2023 seçimlerine gidilmesi halinde Yalova 3 ayrı seçim bölgesine ilçelere bağlı belde ve köylerle birlikte şöyle ayrılmış olacak. 1. Bölge: Yalova Merkez. 2. Bölge: Altınova, Kaytazdere, Subaşı Tavşanlı, Çiftlikköy,Taşköprü.  3. Bölge; Kadıköy, Termal, Çınarcık; Armutlu, Koru,Teşvikiye, Esenköy. Seçim bölgeleri bu sisteme göre İlçe, Belde ve Köylerinin birbirine sınırı olması ön şart olarak öngörüldüğünden burada Yalova’yı bu senaryoya göre 3 ayrı seçim bölgesine ayırmış oldum. 2018 Milletvekili seçim sonuçlarına göre; Partilerin aldıkları oyları yerleşem bölgelerine  dağıttığımızda 3 ayrı seçim bölgesinin sonuçlarına baktığımızda, AK Parti Genel Başkanvekili ve İstanbul Milletvekili Prof. Dr. Numan Kurtulmuş'un ifade ettiği gibi Yalova 3-0 oluyor.  (Aşağıdaki 2018  Yalova seçim sonuçlarına göre.değerlendirme yaparsak.) Ancak bu sistemle seçimlere gidilmesi halinde çoğulcu değil, çoğunlukçu bir sistem olan "Dar Bölge Seçim Sistemi"  bugünün  siyasi koşullarında iktidar için ters tepeceği gibi, diğer partilere de yaşam hakkı tanımaz.

1 Bölge Seçim Sonuçları: 2018 Yalova Merkez (Köyler)
AKP: 36074
CHP:23889  
İYİ:   8812 
HDP: 7394 
MHP:5816 

2 Bölge Seçim Sonuçları  2018 Altınova- Çiftlikköy (Belde&Köyler)
AKP: 23547
CHP:14954 
İYİ:   4607
MHP:4219 
HDP:3141

3 Bölge Seçim Sonuçları 2018 Termal-Çınarcık- Armutlu (Belde&Köyler)
AKP:  18523
CHP: 12187
İYİ:    3836
MHP: 3723
HDP: 2915