Linetasarim JETFİKO

Düşler Kasabasının İşçileri...

6 Haziran 2020 Cumartesi 20:58:46

Bin önceki köşe yazımda, “Düşler Kasabasının Çocukları “ ve  "Düşler Kasabasının Yazlıkçıları “ nı kaleme almıştım. Bu hafta ise “Düşler Kasabasının İşçileri”ni kaleme alacağım. Hani yıllar öncesinin o Düşler Kasabasının Yalova’sını hatırlayanlar bilirler. Çok katlı olmayan bahçeli evlerimizde pencerelerimize demir örülmediği, güneşi  pencerelerden kucakladığımız yılların Yalova’sını. Hani; çiçekleri odamızdan buram bura m kokladığımız o yılların Yalova’sındaki işçilerin nasıl el üstünde tutulduğunu kaleme alacağız bu köşe yazımda.

Yalova’da Her Evden Bir Fabrika İşçisi…

Bundan 35 yıl önce 1985 yılında, Yalova Merkez’de 42 bin olmak üzere, köy ve beldelerde de 48 228 kişi olmak üzere toplam 90.228, kişi yaşamaktadır. Yalova’da, o yıllarda, Aksa Fabrikası, Akal Fabrikası, Akkim Fabrikası, Aktops Fabrikası ve Yalova Elyaf Fabrikası bulunmaktaydı. Ayrıca küçük ve orta ölçekli işletmeler bulunmaktaydı.  Bundan 35 yıl önce fabrikalarda çalışan işçi sayısı 11 bin kişiydi. Bunların 9 bini ise sendikalı, örgütlü işçilerdi. Yalova’da neredeyse çalışanların %85’i sendika üyesiydi.  Türkiye’de sendikalaşma oranının en yüksek olduğu yerleşim yeri,  Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı istatistiklerinde Yalova olarak gözüküyordu. 

Yalova’nın Örgütlü ve Mutlu İşçileri…

Düşünebiliyor musunuz? Küçük bir kasabada 11 bin fabrika işçisi ve bu işçilerin neredeyse tamamı sendikalı işçiler. Ve bu sendika üyelerinin tamamı da fabrika ve küçük işletmelerde çalışan beden işçileriydi. Yalova’da o yıllarda, Fabrikalar ile, Turizm işletmelerinde, fırınlarda ve küçük atölyelerde çalışanların neredeyse tamamı sendika üyesiydi. Yalova’da o yıllarda Petrol-İş, Teksif, Öziplik İş, Lastik-İş, Oleyis-iş, Fırın-İş , Otomobil/Metal-İş sendikalarının şubeleri  bulunmaktaydı. İşte o yılların Yalova'sında yaşayanlarda hem umut vardı, hem de mutluluk.

Yalova’daki Fabrikalarda Çalışan İşçi Sayısı…

Yalova’da 9 bin işçi çeşitli sendikalara üye olarak üretimde yer almaktaydı. Yalova’da o yıllarda; Yalova Elyaf  Fabrikasında 2500, Akal Fabrikasında 3000, Aksa Fabrikasında  1000, Akkim Fabrikasında  500, Aktops  Fabrikasında 300, Asil Çelik Fabrikasında 500 işçi çalışmaktaydı. Yalova Elyaf Fabrikasında Öz-İplik İş, Akal Fabrikasında Teksif-İş, Aksa,/Akkim  Fabrikalarında Petrol-İş-Lastik-İş, Asil Çelik Fabrikasında Otomobil-İş, Termal Kaplıcalarında Oleyis, Fırınlarda ise Fırın-İş sendikaları bulunuyordu.

Akkök Gurubu İşçileri Yılda 6 İkramiye Alırdı…

Yalova’da özellikle Akkök gurubuna bağlı fabrikalar olan, Aksa, Akkim, Aktops Fabrikasına girmek çok önemliydi. Çok önemli olduğu gibi, torpiller kadar nitelikli ve yetenekli olmak gerekiyordu. Sendikaların yaptığı toplu iş sözleşmeleri sonrasında bu fabrikalarda çalışın işçiler en üst düzey devlet memuru maaşı kadar maaş aldığı gibi yılda 6 ikramiye alırdı..Ayrıca gıda ve alışveriş fişleri de işçilere düzenli olarak verilirdi.Yalova’da  bu fabrikalarda çalışanlara gözü kapalı kız verilir, Yalovalı esnaflar bu fabrikalarda çalışanlara senet yapmadan diledikleri kadar alışveriş yapma imkanı sağlarlardı. Yaşam standartları en yüksek  olan kesim o yıllarda işte bu fabrikalarda çalışan işçilerdi. 

Akkök Gurubundan Emekli Olanlar…

Yalova’da o yıllarda bu fabrikaların varlığı, son derece önemliydi. Bu fabrikalarda işbaşı yapmak için yoğun çaba sarf ediliyordu. Sadece Yalova merkezden değil, neredeyse Yalova’nın her köyünden mutlak birkaç kişi bu fabrikalarda çalışmaktaydı. Yalova’da her evden birinin fabrikalarda çalıştığı yıllarda mutlak bir kişi de dolaylı yollardan tedarikçi olarak Fabrikalardan kazancını temin ederdi. O dönemler  gençlere Üniversite mi? Aksa Mı? diye sorulduğunda Aksa Fabrikasında işçi olmayı tercih ediyorlardı.. Bunun en somut örneği kardeşim Fevzi. 1985 yılında ODTÜ Kimya bölümünde okurken, eğitimini bırakıp, Aksa Fabrikasında işçi olarak çalışmaya başladı. Yıllar önce emekli oldu.İki asgari ücretin üzerinde  emekli maaşı alıyor.Yani demem o ki; o yıllarda çalışanlar emekli olsalar dahi o dönemin kazancını emekli olduktan sonra da devam ettirebiliyorlar…

Şimdi İse Sefalet Ücretine Talim…

O dönemlerden sonra sendikaları ve sendikacılığı suçlayan hatta düşman gibi gören bir kesimin çocukları bugün bu fabrikalarda asgari ücret olan sefalet ücretine talim ediyorlar. Yukarıda söz ettiğim fabrikaların bir bölümü kapanarak faaliyetine son verirken, üretime devam eden fabrikalarda ise  teknolojik gelişmeler ve en önemlisi taşeron uygulamalarına geçilmesiyle işçiler Sendikasızlaştı. Sendikalara karşı yürütülen kampanyalara alet olanların çocukları bugün; sendikasız ve asgari ücretle taşeronların adaletine teslim oldular.