Linetasarim JETFİKO

Yalova’nın son 50 yıllık siyasi tarihine baktığımızda son 20 yılı hariç sol partilerin ezici üstünlüğü görülmüştür. Tabanıyla ve halkıyla barışık sol partilerin, delege ağalarının eline geçmesiyle birlikte Yalova’da sol taban farklı bir arayışa yönelmiştir. Parti içersinde mücadele edenlerin beklentilerin boşa çıkması, kimi zamanda partili olmayan adayların partilerde söz sahibi olması, Türkiye’de olduğu gibi Yalova’da da Sol hareketin önünü kesmiştir. Genç, dinamik, üreten kadroların yerini partiyle ilişkisi olmayan, yada seçim dönemlerinde ortaya çıkanların yer alması, Sol Partilerin Kitle partisinden uzaklaşıp, liberal partilere benzemesi, yakınlaşması, bu düşünceyle bütünleşmesi Yalova’da solun gelişmesini de engellemiştir.

Göçler Yalova’nın Siyasi Yapısını da Değiştirdi.
Diğer bir etken ise, 20 Yıl öncesinde başlayan, 15 Yıl önce Yalova’nın İl olmasıyla 1995’te artan ve 1999 depremiyle birlikte hız kazanan göçler Yalova’nın hem ekonomik hem de siyasi yapısını alt üst etmiştir. Yalova’da son 50 Yıllık Sol tarihinin Belediye Başkanlık seçim sonuçlarını ve aldıkları oy oranlarını incelediğimde bu açıkça ortaya çıkmaktadır.

Belediye Başkanlık Seçimlerinde Sol Partilerin Aldığı Oy Oranları
1963’de %55 CHP
1968’de %47 CHP
1973’de %46 CHP
1977’de %42 CHP
1984’de %38 (SODEP %20, HP %18)
1989’de %49 ( SHP %33, DSP %16)
1994’de %25 (SHP %17, DSP %7, CHP %1)
1999’da %28 (DSP %17, CHP%11)
2004’te %16 (CHP %12, SHP %3, DSP %1)
2009’da %21 (CHP %20, DSP %1)

12 Eylül 1980 Darbesine Kadar Yapılan  Belediye Başkanlık Seçimleri
1963 Seçimleri CHP %55 oranında oy alarak seçimleri kazandı
1968 Seçimleri CHP  %46 oranında oy alarak seçimleri kazandı
1973 Seçimleri CHP %47 oranında oy alarak seçimleri kazandı.
1977 Seçimleri CHP %42 oranında oy aldı. Seçimleri AP %58’le Rahmi Üstel Aldı.(Rahmi Üstel bir önceki seçimlerde CHP’den belediye başkanlık görevini yürütüyordu. CHP’den aday gösterilmemişti)

12 Eylül 1980 Darbesinden Sonra Yapılan Belediye Seçimleri
Yukarıdaki CHP ve Sol partilerin aldıkları oy oranlarına baktığımızda Sol oylarda bir düşme yaşandığı görülmektedir. 12 Eylül Darbesinden sonra yapılan ilk seçim olan 1984 yılı Belediye Başkanlık seçimlerinde 20.255 geçerli oydan 7105  % 35 oy alan ANAP Adayı Cengiz Koçal seçimleri kazanırken, bu seçimlerde SODEP Adayı Nusret Sungur 4075 %20, HP Adayı Kemal Aslan 3684 %18 oy almıştı. 12 Eylül sonrasında yapılan seçimlerde Sol oylar %38’e gerilemişti.

Cengiz Koçal’la İlk Kez Belediye Seçimler Kazanıldı
1989 Seçimlerinde  %49 oy alarak Sol oy oranını yükseltmiş olsa da buradaki faktörün Cengiz Koçal olduğu açıkça görülmektedir. 1984 Yılında Anap’tan seçimleri kazanan Koçal, 1989 seçimlerinde bu kez SHP’den aday olunca Sol, 12 Eylül’den sonra ilk kez Yalova’da Belediye Başkanlığını da Cengiz Koçal sayesinde kazanmıştır. Sonraki yıllarda yapılan seçimlerde de  yapılan birleşmelerden sonra seçimlere CHP’ çatısı altında girilen seçimlerde oy oranlarında önemli düşüşler yaşanmıştır.

Yalova’ya İl Olma Vaadi ve Yapılan Diğer Belediye Başkanlık Seçimleri
1994 Yılı seçimlerinde ise, Yalova’nın il olma vaadiyle DYP Adayı İbrahim Uzun %45 oy alarak Belediye Başkanlığını kazanırken üç ayrı partiyle seçimlere katılan sol partilerin aldıkları toplam oy oranı ise %25’e düşüyordu.
1999 Seçimlerinde ise DSP (%17) rüzgârıyla birlikte CHP %11) oy alarak sol partilerin aldıkları oy oranı %28 oluyordu.
2004 Seçimlerinde ise, Sol Partiler Yalova’da Cumhuriyet tarihinin en düşük oy oranında oy alıyordu. CHP, SHP ve DSP’nin toplam olarak aldıkları oy oranının %16’ya kadar düştüğü görülmekte. Son yapılan 2009 seçimlerde ise, CHP  %20 oranında oy alırken DSP %1 oy alarak oy oranı toplam da %21 oluyordu.

Milletvekili Seçimlerinde Sol Partilerin Aldığı Oy Oranları
1995’te; %25 (DSP %16, CHP %9)  Yaşar Okuyan ANAP %24, Cevdet Aydın DYP %23 Milletvekili seçildi
1999’da; %30 DSP %24, CHP %6) Hasan Suna DSP %24, Yaşar Okuyan ANAP %23 Milletvekili seçildi
2002’de, %19 CHP %18, DSP %1)  Şükrü Önder AKP %35, Muharrem İnce CHP  %18 Milletvekili seçildi
2007’de % 24  (CHP %24.4) İlhan Evcin AKP %40, Muharrem İnce %24.  Milletvekili seçildi

Milletvekilliği Seçimleri ve Sol Partiler
Yalova’nın il olmasının ardından 1995 Yılında yapılan Milletvekilliği seçimlerinde, sol partiler Milletvekili çıkartamamıştı. 1995 seçimlerinde DSP %16.1, CHP ise, %8.6 oy alarak sol partilerin toplam oy oranı %24.7. oluyordu,
1999 Yılında yapılan Milletvekilliği seçimlerinde DSP % 24.3 CHP %6.1 oy alarak oy oranı % 30.4 oluyordu. 1999 seçimlerinde, DSP’den Hasan Suna Milletvekili olurken, DSP 22.463, (%24.3 oy, CHP ise  5281(%6.1) oy alarak toplamda %30.4 oy alıyordu.
2002 Milletvekili seçimlerinde ise CHP 16.435, (%18) oy alarak Muharrem İnce Milletvekili olurken, DSP ise bu seçimlerde %1 oy alarak sol oyların toplamı %19’a düşüyordu.
2007 Seçimlerinde ise,  DSP ile ortak girilen seçimlerde CHP 25.183 (%24.5) oy alıyordu.