Linetasarim JETFİKO

Yaşadığımız yüzyılın felaketinin ardından tam 7 yıl geçti. 17 Ağustos 1999 depreminden bugüne kadar geçen süre içinde Yalova, diğer deprem bölgelerine oranla daha çabuk ayağa kalkıp yapılanmasına karşın, sorunların önemli bir kısmı aradan 7 yıl geçmesine karşın halen devam ediyor. 17 Ağustos 1999 depreminin ardından 2000 yılında yaşanan iki önemli ekonomik kriz, Yalova esnafını, Yalova ekonomisini iyice gerilemesine hatta dibe vurmasına neden oldu. Bu araştırmamızda 17 Ağustos ve sonrasındaki gelişmeleri aradan geçen 7 yıldan sonra tekrar mercek altına almaya çalışacağız.

17 Ağustos Ve Resmi Rakamlar
17 Ağustos depreminde Yalova bölgesinde resmi rakamlara göre 13.939 Ağır hasarlı konut tamamen yıkılırken, 15.237 konut orta, 12.878 konutta az hasar gördü. 13.939 konutun tamamen yıkıldığı Yalova’da resmi rakamlara göre ölü sayısı 2508 olarak açıklandı. Oysa Yalova’da ölü sayısı açıklanan bu ölüm sayısının en az iki katı oranında gerçekleşmiştir. Bilindiği gibi 17 Ağustos sabahı ağır yaralılar, gerek Deniz otobüsleri ile gerekse diğer ulaşım araçları ile İstanbul ve Bursa’ya taşınmış ve orada ölüm tutanakları tutuldukları için o bölgenin ölüsü sayılmıştır. Yine depremin hemen ardından enkazlardan çıkan cesetler ölüm tutanağı tutulmadan yakınları tarafından memleketlerine götürülmüş ve orada ölüm tutanakları tutulmuştur. Resmi rakamların doğru söylemediğine ilişkin bir başka somut veri ise deprem anıtında bulunan ve mermer kaide üzerine yazılan isimlerdir. Salt burada isimleri yazan ölülerimizin sayısı 4 bin civarındadır. Birde ulaşılamayan ailelerin varlığı da göz önüne alındığında resmi rakamların ne kadar yanıltıcı olduğu açık bir şekilde ortaya çıkacaktır. Ancak işin ilginç yanı aradan geçen bu 7 yıl içersinde depremde kaybettiğimiz insan sayısının net olarak bilinmemesi ilginç, ilginç olduğu kadar da düşündürücüdür. Yalova ve bölgesinde bulunan tüm büyük baş hayvanların yanı sıra küçük baş hayvanların sayısı net olarak bilinirken, bu hayvanlardan elde edilen ürünler dahi kayıt altında olup bilinmesine karşın bugüne kadar ölülerimizi tespit edemedik. Ölülerin sayısının bilinmediği bir bölgede, deprem de yapılan yardımların miktarını bilmek zaten mucize olurdu?

17 Ağustos Ve Kalıcı Konutlar
17 Ağustos depreminde enkaz haline gelen ve ağır hasar görerek yıkılan konutların sayısı 13.939 dur. Ancak, 13.939 tamamen yıkılmasına karşın hak sahibi olarak 5578 kişi belirlendi. Hak sahipleri 3200”ü Subaşı, 1100’ü Çalıca ve 1278”i de Soğucak köylerine yapılan konutlara yerleştirildi. Bu binalarda alt yapı eksiklikleri ve binaların yapımında işçiliğinin bozuk olması nedeni ile aradan geçen 7 yıla rağmen sorunları çözülemedi. Kalıcı konutlarda, Peyzaj çalışmalarına ağırlık verilmesine karşın, atık su kanalizasyon sisteminin olmaması, ayrı bir sorun olarak karşımıza çıktı. Son 7 yılda, gerek ekonomik, gerekse ruhsal olmak üzere özellikle kalıcı konutlarda yaşanan intihar ve darp olayları rehabilitasyon sorununun ne kadar önemli olduğunu öne çıkartmıştır. Kalıcı konutların şehir dışına yapılması ve bu bölgelerde hiçbir sosyal tesisin bulunmayışı, bu bölgede oturanların içine kapanık ve sosyal hayattan uzak bir yaşam sürmesi burada yaşayanları olumsuz yönde etkilemiştir.

17 Ağustos, Göç Ve İşsizlik
Deprem sonrasında Yalova ve bölgesine yapılan yardımlar, deprem sonrasında yaşanan ekonomik durgunluktan ötürü arsa ve gayri menkul fiyatlarının düşmesi, dış göçün en önemli faktörlerinden biri oldu. Bu faktörlerden bir diğeri de Yalova’da yapılacak alt yapı çalışmaları, kalıcı konut yapımı sırasında işgücüne ihtiyaç duyulması göçün Yalova’da doruk noktasına ulaşmasını sağlamıştır. Yalova’da işsizlik ve istihdam olanaklarının dibe vurması neticesinde 17 ağustos depreminde ayakta kalmayı başaran yüzlerce esnaf bu ekonomik gidişattan olumsuz etkilenmiş ve kepenk kapatmıştır. Esnafların önemli bir bölümü deprem sonrasında aldıkları kredileri ödeyemedikleri için her beş esnaftan ikisine icra takibi yapıldı. Yalova’da özellikle yazlık sitelerin depremde çökmesi, iş yerlerin ekonomik kriz sonrasında kepenk kapatması, inşaat sektörünün tamamen durması, deprem bölgesi olması nedeniyle yatırımcıların istihdam politikalarından Yalova’dan vazgeçmesi nedeniyle İşsizlik Yalova’da deprem sonrasında çığ gibi yükselmeye başladı.

17 Ağustos Ve Yalova’nın Suç Oranı
İşsizliğin yüzde 20’lere yükseldiği Yalova’da üretim ekonomisi hayata geçmeyince kentin ekonomik yapısı tamamen değişti. Yalova’nın en köklü ticaret yapan aileleri, esnafları yaşanan göçler sonrasında Yalova’ya yerleşenlere bu işyerlerini devir etmek zorunda kaldılar. Ekonomik sorunlarla beraber psikolojik sorunlar 17 Ağustos sonrasında yoğun olarak artmaya başladı. Aile içi şiddet başta olmak üzere, boşanmalar, darp, intiharlar görülmedik bir şekilde artmaya başladı. Yalova’nın bozulan ekonomik yapısı ile birlikte sosyal yapısı da tamamen değişmesi üzerine başta hırsızlık olmak üzere, kap-kaç, yaralama, cinayet olaylarında da artış önemli oranda olurken, sokak çocuklarının sayısında da gözle görülür bir şekilde artış göze çarparken suç oranı yaşı 12 ye kadar düştü.

17 Ağustos Ve Rehabilitasyon Sorunu
17 Ağustos’un sonrasında ortayı çıkan rehabilitasyon sorununun tüm deprem bölgesinde olduğu gibi Yalova’da da su üstüne çıktı. Özellikle dikkat çeken bir başka konu ise parçalanmış ailelerin çocuklarının adeta birer suç makinesine dönüşmüş olması. Aile içersindeki şiddetten bunalan çocuklar sokakta suç işleyen makinelere dönüştüğü ortaya çıkıyor. Yalova’da yaşayanlar adeta sokaklarda elinde fitili ateşlenmiş dinamit lokumu gibi dolaşıyor Kime ne zaman patlayacağı belli olmuyor. Çok küçük bir nedenden ötürü dahi büyük tartışmaların yaşandığı Yalova’da, neredeyse herkes birbiriyle çeşitli nedenlerden ötürü mahkemelik olmuş durumda. Ancak en dikkat çekici olan ise Yalova’da kavgalara ve suça karışan ya�� gruplarının artık 12 yaş sınırına kadar düşmesi bu gerçeği de gözler önüne seriyor.

17 Ağustos Ve Eğitim
17 Ağustos tarihine kadar Yalova’da kent merkezinde okur yazar oranı %99 kırsal kesimde ise %97 oranındaydı. 1997 ve 1998 yıllarında ÖSS Türkiye Birinciliği, 1999 yılında da OYS ikinciliği kazanan Yalova’da, o dönemlerde 17 öğrenciye bir öğretmen düşüyordu. 17 Ağustos 1999 öncesinde, Yalova genelinde toplam 66 okulda 1.776 öğretmen görev yaparken, 31.871 öğrenci eğitim ve öğretim görüyordu. 17 Ağustos depremi ile birlikte Okulların hasar görmesi, yaşanan travma ve depremin getirdiği olumsuz etkenlerle birlikte 23 öğretmen enkaz altında kalarak yaşamını yitirirken, yaklaşık 600’e yakın öğretmen de başka illere tayini isteyerek Yalova’dan ayrılmak zorunda kaldı. Yalova’dan ayrılan öğretmenlerin yerine ise 193 öğretmen 2 müdür ataması gerçekleştirildi. 2001 yılı eğitim döneminde okulların onarılması ve yeni yapılan okullarla birlikte Yalova genelinde toplam 77 okulda (Yüksek okul ile birlikte) toplam 28.727 öğrenci eğitim görmeye başladı. Tüm bu okullarda görev yapan öğretmen sayısı da 1352’ye düştü. Bir başka ifadeyle deprem sonrasında yaşanan tüm olumsuzluklara, öğretmen açığına karşın 21 öğrenciye 1 öğretmen düştü. Yaşanan tüm bu olumsuzluklara rağmen Yalova 17 Ağustos sonrasında da geçen yıla kadar önemli başarılara imza attı. Bugünlerde ise, Yalova’da bugüne kadar yapılan yeni okullarla birlikte toplam okul sayısı 91 çıktı. Yalova’da toplam 91 okulda bugün 36.931 öğrenci eğitim ve öğrenim görürken, 1.758 öğretmen bu okullarda görev yapıyor. Bir başka ifadeyle 7 yıl önce Yalova genelinde 66 okulda, toplam 1776 öğretmen görev yaparken bugün ise 91 okulda görev yapan toplam öğretmen sayısı o günün öğretmen sayısının altında olduğu görülüyor. 7 yıl önce büyük başarılara imza atan Yalova’da 17 öğrenciye bir öğretmen düşerken, bugün Yalova’da 22 öğrenciye bir öğretmen düşmektedir. Yaşanan büyük bir deprem sonrasında da Yalova, eğitim alanında da büyük bir hamle yaparak geçen yıla kadar önemli başarılara imza atmıştı. 17 Ağustos tarihine kadar Yalova kent merkezinde okur yazar oranı %99 kırsal kesimde ise %97 oranındayken, yaşanan yoğun göçlerle birlikte, sosyal yapının değişim göstermesi neticesinde Yalova’daki okur yazar oranında önemli bir düşüş ortaya çıkmıştır. 17 ağustos tarihine kadar, Yalova kent merkezinde okur yazar oranı %99 kırsal kesimde ise %97 iken bugünlerde, kent merkezinde %95 seviyesine düşmüştür. Köylerde ise oran değişmemiştir.

17 Ağustos Ve Sağlık
17 Ağustos depremine kadar Yalova merkezde, 100 yataklı Devlet hastanesi ve bir SSK dispanseri bulunuyordu. Deprem sonrasında Yalova Milletvekili Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Yaşar Okuyan’ın girişimleri ve katkıları ile 100 yataklı Yalova Merkezdeki Hastanenin karşısına 50 yataklı Prefabrik SSK hastanesinin kurulmasından 2 yıl sonra 6 Temmuz 2002 tarihinde 305 yataklı SSK Yalova Yaşar Okuyan Bölge Hastanesi’nin açılışı yapıldı. Ayrıca Termal İlçesinde çeşitli yardım kuruluşların katkılarıyla 100 Yataklı Rehabilitasyon merkezi yapıldı. 30 yıldan beri Yalova’nın kanayan sağlık sorunu 17 ağustos sonrasında nihayet giderilmişti. Ayrıca, o dönemler randevulu sistem ve yaşlılar, engelli SSK’lılar için ayrıcalıklı bir uygulama ilk kez pilot olarak Yalova’da başlatılmıştı. İlk etapta Bölge hastanesinde kadrolu ve sözleşmeli toplam 433 sağlık personeli görev yapıyordu. Ancak, Yaşar Okuyan’ın Bakanlıktan istifa etmesinden sonra, Maliye Bakanlığı’ndan gerekli kadro verilmediği için Türkiye’nin en modern Bölge Hastanesi, önce Hastaneye sonra da Dispanser statüsüne sokuldu. Devasa büyüklükteki o dönemler yaklaşık 15 trilyona mal olan hastane, dispanser statüsünde sokulunca ilk etapta 168 sözleşmeli sağlık personelinin sonra da diğerlerinin buradan tayini çıkartıldı. Bir süre sonra da Yalova merkez de bulunan Prefabrik SSK Hastanesinin faaliyetine son verildi. Daha sonra ise SSK Hastanelerinin Sağlık bakanlığına devir edilmesiyle birlikte Yalova merkez de bulunan Devlet hastanesi kapatıldı. 2006 yılında Yalova’nın toplam nüfusu 230 bini aşmış durumda. 5 yıl önce Yalova’da 3, Termal’de 1 olmak üzere 4 ayrı yataklı hastane var iken, şimdi günümüz Yalova’sında sadece Yalova dışında Devlet hastanesi bulunmaktadır.